W odróżnieniu od edytorów rastrowych bezpośrednio operujących na obrazie bitmapowym, CADRaster używa techniki hybrydowej o następujących cechach:

Do prawidłowej prezentacji skanowanego dokumentu w układzie współrzędnych AutoCADa CADRaster używa zestawu parametrów opisujących skanowane dane oraz źródłowy dokument papierowy. Są to następujące parametry:

Aby opisać użycie powyższych parametrów zastosowano prostą notację [a X b], która reprezentuje prostokąt w wymiarach a i b.

Rozmiar obrazu rastrowego tzn. fizyczne rozmiary zeskanowanego obrazu w pikselach i liniach jest zdefiniowana w pliku obrazu.

Rozmiar obrazu rastrowego oraz rozdzielczość służą do wyliczenia źródłowych rozmiarów papieru w calach:

papier [szer. X dług.] = skanowany obraz [piksele X linie] / rozdzielczość

Następnie, orientacja określa prawidłowe położenie obrazu na ekranie:

dla 0° i 180° : obraz [szer. X dług.] = papier [szer. X dług.]

dla 90° i 270° : obraz [szer. X dług.] = papier [dług. X szer.]

Rozmiary obrazu są przeliczane do współrzędnych świata wykorzystując parametry skala i jednostki:

świat [szer. X dług.] = obraz [szer. X dług.] * skala * (jednostki/cal)

Lewy dolny róg wyliczonej ramki rysunku jest umieszczony w punkcie określonym przez parametr punkt odniesienia. Tym sposobem zdefiniowana wysokość i długość staje się wartościami rysunku dla koordynatów współrzędnych AutoCADa.

Aby umożliwić pracę z rysunkami będącymi mapami geograficznymi, CADRaster ma wbudowaną możliwość posługiwania się współrzędnymi geograficznymi wyrażonymi w stopniach oraz konwersji tych współrzędnych na współrzędne ortogonalne i konwersji odwrotnej. Opcja Odwzorowania geograficzne w menu podręcznym CADRaster (uruchamianym przez CTRL + PrawyKlik) pozwala na uaktywnienie paska narzędzi CADRaster - Współrzędne świata. Na pasku wyświetlane są aktualne współrzędne kursora myszy przeliczone zgodnie z wybranym odwzorowaniem geograficznym.

Pozwala to na modyfikację wyświetlanych współrzędnych. Po wciśnięciu przycisku "Wprowadź" lub naciśnięciu klawisza Enter wyświetlane współrzędne są przeliczane do współrzędnych prostokątnych i wysyłane do paska poleceń AutoCADa.

CADRaster jest oparty o koncepcję dokumentu złożonego TCD. Dokument złożony TCD może składać się z dowolnej liczby rastrowych rysunków podkładowych umieszczonych we wspólnym układzie współrzędnych, które logicznie są traktowane jako pojedynczy dokument. CADRaster, jak również inne aplikacje TSL kompatybilne z TCD, używają wspólnego dialogu, który obsługuje dokument złożony oraz dokumenty składowe.

W otoczeniu AutoCADa dokumenty składowe TCD mogą być traktowane jako dodatkowe warstwy kontrolowane przez program CADRaster.

Rastrowe dokumenty składowe mają następujące cechy:

Jeżeli w skład rysunku TCD wchodzi rysunek wektorowy to nie jest wyświetlany przez CADRastra, ale przez AutoCADa. Kiedy CADRaster otwiera dokument złożony TCD zawierający referencję do rysunku aktywnego, wywołuje odpowiednie polecenie AutoCADa, które otwiera ten rysunek. Funkcja ta może być wyłączona za pomocą opcji Automatyczne otwarcie rysunku aktywnego w dialogu Konfiguracja CADRastra.

Referencja do rysunku DWG otwartego w AutoCADzie może być wstawiona do bieżącego TCD za pomocą polecenia RDwg2TCD.

Wystartuj program CADRaster klikając na ikonę utworzoną przez program SETUP. Powoduje to uruchomienie AutoCADa, w którym obok okienka narzędzi AutoCADa pojawi się okienko narzędzi programu CADRaster, widoczne na rysunku poniżej.

Umieszczenie kursora myszy nad przyciskiem w okienku narzędzi powoduje po chwili wyświetlenie nazwy polecenia z nim stowarzyszonego. W zależności od stanu sesji CADRastra niektóre przyciski mogą być w nieaktywne.

Jeśli okienka narzędzi nie ma na ekranie, to prawdopodobnie zostało ono wyłączone. Napisz polecenie RMenu, aby wyświetlić je ponownie.

Jeśli w odpowiedzi na polecenia RMenu AutoCAD wyświetli komunikat Nierozpoznane polecenie, oznacza to, że CADRaster nie został poprawnie zainstalowany lub skonfigurowany.

Większość poleceń CADRastra może być konfigurowana poprzez wybór parametrów w podręcznym menu opcji i narzędzi. Przy pierwszym wywołaniu polecenia podręczne menu opcji i narzędzi pojawia się automatycznie, wymagając wprowadzenia niezbędnych opcji, np. dla polecenia Wytnij powinieneś wybrać Prostokąt lub Wielobok oraz Schowek lub Plik, co widać na rysunku poniżej.

Przy kolejnym wywołaniu tego samego polecenia CADRastra program używa poprzednio wybranych opcji, więc nie musisz ponownie wybierać tych samych parametrów. Jeżeli chcesz zmienić parametry polecenia powinieneś wywołać podręczne menu opcji i narzędzi używając do tego celu wybranej kombinacji klawiszy(standardowo Ctrl + prawy klawisz myszy) natychmiast po kliknięciu w przycisk polecenia na pasku narzędzi i wskazaniu nowych opcji dla polecenia.

Ponadto podręczne menu opcji i narzędzi daje łatwy dostęp do różnych narzędzi jak parametry poleceń, snapy do elementów rastrowych i polecenie zoom do rastra. Możesz łatwo zmienić klawisz wywołujący podręczne menu opcji i narzędzi używając polecenia RKonf.

CADRaster pracujący z AutoCADem (od wersji 2012) ładuje Wstążkę CADRastra do standardowej Wstążki AutoCADa.

Wstążka CADRaster podzielona jest na 5 sekcji:

Sekcja Dokument

Ta sekcja zawiera polecenia służące do nawigacji po dokumentach rastrowych.

Nowy dokument (polecenie RNOWY) - tworzy nowy, pusty dokument złożony TCD.

Otwórz dokument (polecenie ROpen) - otwiera istniejący dokument złożony TCD lub obraz rastrowy.

Zapisz dokument (polecenie RSave) - zapisuje zmiany w aktualnie otwartym dokumencie.

Zapisz dokument jako... (polecenie RSaveas) - zapisuje zmiany w aktualnie otwartym dokumencie używając innej nazwy dla pliku.

Zamknij dokument (polecenie RClose) - zamyka aktualnie otworzony dokument.

Dodaj DWG do dokumentu TCD (polecenie RDWG2TCD) - dodaje bieżący dokument DWG do dokumentu TCD.

Zaimportuj obrazy rastrowe (polecenie RImport) - importuje obrazy rastrowe z DWG.

Wyeksportuj rysunki do DWG (polecenie RExport) - eksportuje obrazy rastrowe do DWG.

Sekcja Widok

Ta sekcja zawiera polecenia do kontroli widoków dokuemntów rastrowych.

Powiększ dokument (polecenie RZOOM) - powiększa widok do zakresu rysunku podkładowego.

Pokaż (polecenie RWŁĄCZ) - pokazuje bieżący dokument (jeżeli został on ukryty przy użyciu polecenia RWYŁĄCZ).

Ukryj (polecenie RWYŁĄCZ) - ukrywa bieżący dokument.

Regeneracja (polecenie RREGEN) - regeneruje widok dokumentu rastrowego lub TCD.

Widoki (polecenie RWIDOK) - pokazuje okno dialogowe do zarządzania widokami.

Edytuj rzutnie (polecenie REDYTUJOKNA) - definiuje i edytuje rzutnie (widoczne okna) dokumentów rastrowych.

Anuluj rzutnie (polecenie ROKNO) - anuluje okna zdefiniowane dla rysunków rastrowych przy pomocy polecenia REDYTUJOKNA.

Sekcja Schowek

Ta sekcja zawiera polecenia pozwalające na operacje korzystające ze schowka.

Wytnij (polecenie RWYTNIJ) - wycina wybrany obszar rysunku i zapisuje go do schowka lub osobnego pliku.

Kopiuj (polecenie RKOPIUJ) - kopiuje wybrany obszar rysunku i tworzy jego kopie wraz z jego punktem wstawienia.

Wklej (polecenie RWKLEJ) - wkleja do rastra zawartość schowka programu CADRaster lub zawartość wskazanego pliku rastrowego.

Sekcja Edycja rastra

Ta sekcja zawiera polecenia służace do edycji rastrów.

Przesuń (polecenie RPRZESUŃ) - przesuwa wybrany obraz rastrowy w nowe miejsce

Czyść (polecenie RCZYŚĆ) - czyści obraz rastrowy.

Obróć (polecenie ROBRÓĆ) - obraca obraz rastrowy o podany kąt lub wyrównuje do poziomu lub pionu .

Przeskaluj (polecenie RDOPASUJ) - dopasowuje lub przeskalowuje raster.

Obetnij (polecenie RFORMAT) - obcina rysunek lub definiuje stronę (nowy rozmiar rysunku).

Filtruj (polecenie RFILTRUJ) - filtruje plamki lub dziury oraz zmienia gęstość rastra.

Kalibracja (polecenie RKALIBRUJ) - otwiera okno dialogowe Kalibracja.

Sklej (polecenie RSKLEJ) - skleja zaznaczone rysunki rastrowe i zapisuje wynik w nowym pliku.

Podziel (polecenie RDZIEL) - dzieli obraz rastrowy na mniejsze segmenty i umieszcza jako składowe pliku TCD.

Kolory (polecenie RKOLORY) - filtruje lub definiuje kolory wypełnienia lub przezroczyste.

Utwórz raster (polecenie RUTWÓRZ) - tworzy nowy obraz rastrowy rasteryzując całość lub fragment rysunku wektorowego.

Wstaw wektory (polecenie RWSTAW) - wstawia elementy wektorowe z wybranego obszaru do rysunku rastrowego.

Cofnij (polecenie RCOFNIJ) - cofa ostatnią komendę CADRastra.

Odtwórz (polecenie RODTWÓRZ) - odtwarza ostatnie polecenie CADRastra uprzednio cofnięte komendą RCOFNIJ.

Sekcja Narzędzia

Ta sekcja zawiera komendy ogólnego zastosowania.

Konfiguracja (polecenie RKONF) - otwiera dialog konfiguracyjny CADRastra.

Narzędzia (polecenie RMENU) - chowa lub pokazuje pasek narzędziowy CADRastra.

O CADRastze (polecenie RINFO) - informuje o używanej wersji CADRastra.

Zawieś (polecenie RZAWIEŚ) - zawiesza wykonanie bieżącego polecenia CADRastra.

Pomoc (polecenie RPOMOC) - otwiera podręcznik użytkownika i administratora CADRastra w formie pliku pomocy CHM.

Jednym z zadań programu CADRaster jest wyświetlanie skanowanych dokumentów dowolnej wielkości na ekranie AutoCADa. Sterowanie wyświetlaniem odbywa się za pomocą standardowych poleceń AutoCADa (Zoom, Nfragm itp.)..

Kliknij na przycisk Otwórz w okienku narzędzi programu CADRaster. Wybierz typ pliku TIFF i otwórz plik office.tif z podkatalogu DOC znajdującego się w katalogu programu CADRaster. Po otwarciu rysunek, zgodnie z domyślnym ustawieniem opcji konfiguracyjnych, jest automatycznie wybierany do edycji i pokazuje się w całości na ekranie. Wszystkie przyciski w okienku narzędzi, z wyjątkiem Cofnij i Odtwórz, powinny być aktywne, a w linii statusu powinien pojawić się napis "Wybrane: office.tif".

Przesuwając kursorem myszy można stwierdzić, że współrzędne rysunku mają sens dla budynku mierzonego w milimetrach. Wynika to z parametrów ustawionych dla rysunku office.tif. Wciśnij przycisk Parametry dokumentu. Ponieważ program pracuje w Trybie Pojedynczego Rysunku przycisk ten pokazuje bezpośrednio parametry rysunku rastrowego (patrz następny rysunek).

Zakładka Parametry na dialogu Własności rysunku rastrowego pokazuje następujące informacje: pełną ścieżkę do pliku rysunku, efektywne rozmiary rysunku w bieżących jednostkach (mm), skala nominalna (1:400), rozdzielczość (300x300) oraz punkt odniesienia. Parametry te umożliwiają ustawienie rysunku we współrzędnych świata, tak aby odpowiadał on rysunkowi DWG. Zamknij dialog Własności rysunku rastrowego.

Do oglądania różnych fragmentów zeskanowanego rysunku należy używać standardowego polecenia AutoCADa - Zoom. Ponieważ aktualnie nie ma otwartego rysunku DWG do oglądania całego rysunku, więc zamiast polecenia Zoom/Zakres należy używać przycisk Pokaż cały dokument z okienka narzędzi programu CADRaster.

Kreślenie na podkładzie zeskanowanych rysunków jest jedną z głównych dziedzin zastosowań programu CADRaster. Ponieważ dokumenty podkładowe są odpowiednio wstawione do układu współrzędnych AutoCADa możliwe jest wykorzystywanie w pracy standardowych bibliotek symboli. Mając otwarty rysunek skanowany office.tif (patrz poprzedni rozdział) otwórz rysunek office.dwg z podkatalogu DOC za pomocą polecenia AutoCADa Otwórz.

AutoCAD wyświetli rysunek DWG zawierający ramkę, ściany, drzwi oraz inne obiekty na tle podkładu rastrowego. Oczywiście możesz używać standardowych poleceń AutoCADa do kreślenia, bibliotek symboli lub specjalizowanych aplikacji do tworzenia własnych rysunków lub rozbudowy naszego office.dwg.

Nowe ściany i drzwi mają zastąpić stare elementy, które muszą być usunięte z podkładu rastrowego. Otwórz rysunek office2.tif z podkatalogu DOC, który pokazuje stan podkładu po wykonaniu czyszczenia. Połączenie office.dwg i office.tif tworzy dokument hybrydowy, który pokazuje zamierzone zmiany piętra budynku. Rysunki rastrowy i wektorowy wchodzące w skład dokumentu hybrydowego mogą być razem wydrukowane. W następnym rozdziale pokażemy jak uzyskano zmodyfikowany rysunek office2.tif.

CADRaster umożliwia sterowanie parametrami oraz edycję podkładu rastrowego. Polecenie RDOK służy do modyfikowania parametrów dokumentu złożonego i dokumentów składowych, polecenie RPrzesuń modyfikuje punkt odniesienia wybranych rysunków, a polecenie RCzyść czyści wybrane prostokątem i wielokątem fragmenty podkładu rastrowego. Inne polecenia edycyjne to: RStrona, RObróć, RWyrównaj, RKopiuj, RWytnij, RWklej i RFiltruj.

Podobnie jak na początku poprzedniego rozdziału otwórz rysunek wektorowy office.dwg (za pomocą polecenia AutoCADa Otwórz) i rysunek office.tif (za pomocą polecenia ROtwórz). Użyj polecenia AutoCADa Zoom/Okno do wyświetlenia prawego dolnego narożnika piętra, w którym nowe ściany i drzwi zostały narysowane.

Kliknij na przycisk Czyść w okienku narzędzi programu CADRaster, wybierz Wielokąt z podręcznego menu opcji i zdefiniuj wielokąt obejmujący te części rysunku podkładowego, które mają być usunięte (patrz rysunek poniżej). Podczas definiowania wielokąta możesz wywołać podręczne menu opcji używając wybranego klawisza (standardowo Ctrl + prawy klawisz myszy) i wybrać opcję Cofnij, jeśli konieczne jest poprawienie wstawionych już wierzchołków wielokąta. Po wskazaniu wszystkich wierzchołków wielokąta dwukrotnie kliknij prawym klawiszem myszy, aby zakończyć definicję wielokąta, a następnie zaakceptuj operację czyszczenia klikając prawym przyciskiem myszy jeszcze raz.

CADRaster modyfikuje plik rysunku i regeneruje obraz na ekranie. Kliknij na przycisk Cofnij, aby obejrzeć office.tif przed modyfikacją. Następnie kliknij na przycisk Odtwórz, aby przywrócić stan po edycji. Kliknij na przycisk Zapisz jako na wstążce CADRastra i zapisz zmodyfikowany rysunek podkładowy pod nową nazwą, np. office3.tif.

CADRaster obsługuje wiele formatów rastrowych (patrz „Dodatki”), w tym również obrazy kolorowe, np. fotografie. Podobnie jak skanowane rysunki monochromatyczne, rysunki kolorowe mają zdefiniowane parametry, które określają położenie w układzie współrzędnych AutoCADa.

Uruchom program CADRaster i kliknij na przycisk Otwórz w okienku narzędzi. W dialogu Otwórz wybierz TIFF jako typ pliku, a następnie otwórz plik photo.tif z podkatalogu DOC. Kliknij na przycisk Parametry dokumentu i sprawdź parametry rysunku w dialogu Parametry rysunku rastrowego (patrz rysunek poniżej).

Efektywne rozmiary rysunku są wyliczane z następujących parametrów: skala (1:300), rozdzielczość (300x300 dpi), jednostki (mm) oraz punkt odniesienia (0.0,0.0 mm). Spróbuj zmienić powyższe parametry w dialogu Parametry rysunku rastrowego i po jego zamknięciu sprawdź jak wpływa to na rozmiary rysunku na ekranie.

Kolorowy rysunek podkładowy może być interakcyjnie przesuwany poprzez zmianę jego punktu odniesienia. Kliknij na przycisk Przesuń w okienku narzędzi programu CADRaster. Kliknij w punkt na rysunku, dla którego chcesz zdefiniować nowe współrzędne (Punkt bazowy rastra), a następnie kliknij w miejsce gdzie wskazany punkt powinien zostać przesunięty (Punkt docelowy). Rysunek regeneruje się w nowej pozycji.

Istnieje możliwość wprowadzania współrzędnych numerycznie. Kliknij ponownie na przycisk Przesuń. Zamiast wskazywać punkty za pomocą myszy, wpisz:

2500,6700 Enter

0,0 Enter

Po poprawnym umieszczeniu rysunku w układzie współrzędnych AutoCADa można używać poleceń kreślących do tworzenia rysunku DWG na kolorowym podkładzie. W dowolnym momencie istnieje możliwość tymczasowego wyłączenia wyświetlania podkładu rastrowego. Służy do tego polecenie RWyłącz. Natomiast polecenie RWłącz ponownie włącza wyświetlanie rysunku podkładowego.

Możliwość wyświetlania wielu rysunków w dokumencie złożonym TCD może być wykorzystana do porównywania różnych wersji tego samego rysunku rastrowego.

Jeśli masz otwarty dowolny rysunek DWG, to użyj polecenia AutoCADa - RNOWY do otwarcia nowej sesji. Kliknij na przycisk Otwórz w okienku narzędzi programu CADRaster, jako typ pliku wybierz Dokument złożony TCD i otwórz dokument electric.tcd z podkatalogu DOC. Dokument powinien pojawić się na ekranie w postaci rysunku elektrycznego w kolorze niebieskim z kilkoma czerwonymi liniami. W linii stanu znajdującej się w okienku narzędzi wyświetlona jest informacja o aktualnie otwartym dokumencie TCD i jego dokumentach składowych (w tym przypadku ELECTRIC.TCD (electric.tif, electnew.tif)). Do obsługi dokumentu złożonego TCD służy dialog aktywowany poleceniem RDok lub kliknięciem na przycisk Parametry dokumentu. Z listy dokumentów składowych wyświetlonej w dialogu Dokument Złożony wybierz drugi element zawierający rysunek electnew.tif. Kliknij na przycisk Własności, który aktywuje dialog Własności rysunku rastrowego. Przejdź do zakładki Kolor, która służy do ustawienia koloru prezentacji monochromatycznego rysunku rastrowego. W przypadku rysunku electnew.tif jest to kolor czerwony. Kliknij na przycisk Anuluj, aby zamknąć dialog Własności rysunku rastrowego.

Mając zaznaczony rysunek electnew.tif kliknij w przycisk Przesuń w górę () znajdujący się z prawej strony listy dokumentów składowych. W wyniku wykonania powyższej operacji zaznaczony rysunek znajdzie się na początku listy. Kliknij na przycisk Selektuj, aby wybrać zaznaczony rysunek do edycji. Przycisk Zamknij powoduje zamknięcie dialogu i regenerację dokumentu zgodnie z nową kolejnością dokumentów składowych. Kolor rysunku na ekranie zmieni się na czerwony, ponieważ czerwony rysunek electnew.tif przykrywa prawie w całości niebieski rysunek electric.tif. Tylko niewielki fragment pozostał niebieski, co wynika z usunięcia fragmentu z rysunku electnew.tif.

Kliknij na przycisk Czyść w okienku narzędzi (jeżeli polecenie było wykorzystywane do czyszczenia wielokątem na podręcznym menu opcji wybierz Prostokąt) i wskaż prostokątny obszar czerwonego rysunku oraz zaakceptuj polecenie czyszczenia prostokątem. Po wykonaniu czyszczenia na ekranie pojawia się odsłonięty niebieski fragment rysunku electric.tif. Zamknij AutoCADa bez zapamiętywania zmian w dokumencie electric.tcd, powoduje to również unieważnienie zmian dokonanych w dokumentach składowych.

CADRaster działa na dokumentach złożonych TCD, które mogą składać się z dowolnej liczby dokumentów składowych. W istocie rzeczy dokument złożony TCD jest listą nazw plików zawierających rysunki składowe.

Tworzenie przykładowego dokumentu złożonego rozpocznij od kliknięcia na przycisk Nowy w okienku narzędzi. Następnie poleceniem RDok lub kliknięciem na przycisk Parametry dokumentu aktywuj dialog Dokument Złożony. Lista dokumentów składowych jest pusta i wszystkie przyciski, z wyjątkiem Dodaj, są niedostępne. Kliknij na przycisk Dodaj. W dialogu Dodaj plik(i) przejdź do podkatalogu DOC, ustaw TIFF jako typ pliku, zaznacz cztery pliki townmap1.tif ... townmap4.tif i kliknij na przycisk Otwórz. Zaznaczone pliki będą dodane do listy dokumentów składowych co widać na powyższym rysunku.

Dokument złożony dziedziczy jednostki z pierwszego dodanego dokumentu składowego (TAF attribute file). Jego Wspólne rozmiary wyrażone w jednostkach dokumentu reprezentują obszar obejmujący wszystkie dokumenty składowe.

Kliknij na przycisk Zapisz w okienku narzędzi i zapamiętaj dokument złożony pod nazwą map.tcd, tak aby nie zamazać istniejącego pliku townmap.tcd

W poprzednich rozdziałach modyfikowaliśmy pojedyncze rysunki rastrowe, które były automatycznie wybrane do edycji, jeśli opcja konfiguracyjna Automatyczna selekcja pojedynczego rysunku była zaznaczona. Pracując z dokumentami złożonymi składającymi się z wielu plików przed wykonaniem polecenia edycyjnego należy wybrać dokumenty składowe, które mają być modyfikowane.

Kliknij na przycisk Otwórz w okienku narzędzi lub na wstążce CADRaster. W oknie dialogowym Otwórz ustaw Dokument złożony TCD jako typ pliku i otwórz dokument townmap.tcd z podkatalogu DOC. Przyciski poleceń edycyjnych (Czyść, Przesuń, i inne) są zablokowane. Informacja w linii stanu okienka narzędzi: TOWNMAP.TCD (townmap4.tif, townmap3.tif, ...) identyfikuje otwarty dokument i oznacza, że żaden dokument składowy nie jest aktualnie wybrany do edycji.

Kliknij na przycisk Selekcja lub Wybierz dokument na wstążce CADRaster, który aktywuje polecenie RWybierz. Na początku tego polecenia wszystkie dokumenty składowe są przestawiane w stan niewybrany do edycji. Trzymając wciśnięty klawisz Shift kliknij lewym przyciskiem myszy na lewy górny, a następnie prawy dolny fragment mapy na ekranie. Wybrane dokumenty składowe są wyróżnione ciągłym prostokątem z prostokątnymi uchwytami w narożnikach i środkach boków (patrz rysunek poniżej). Kliknij prawym klawiszem myszy, aby zakończyć polecenie RWybierz. W linii stanu w okienku narzędzi wyświetlona będzie informacja o stanie selekcji: "Wybrano: 2 z 4", a klawisze poleceń edycyjnych staną się aktywne.

Do obsługi stanu selekcji dokumentów składowych służy również dialog Dokument Złożony. Kliknij na przycisk Parametry dokumentu. Na liście dokumentów składowych widać dwa wybrane elementy, townmap4.tif i townmap1.tif, oznaczone literą S i wyświetlane na czerwono.

Obie metody selekcji mogą być używane równolegle: graficznie - wskazując rysunki myszą w poleceniu RWybierz, i w dialogu Dokument Złożony używając poleceń Selektuj i Odselektuj.

Zamknij dialog Dokument Złożony i kliknij na przycisk Czyść. Zdefiniuj duży prostokąt wokół środka mapy, tak aby obejmował on częściowo wszystkie cztery segmenty mapy. Zaakceptuj operację czyszczenia. Po regeneracji widać, że zmodyfikowane zostały tylko dwa rysunki, które były wybrane do edycji.

Kliknij na przycisk Cofnij. Ostatnia operacja edycyjna została cofnięta dla obu wybranych rysunków. Kliknij na przycisk Wybierz dokuement, a następnie wciśnij klawisz Esc (lub prawy klawisz myszy). CADRaster powróci do stanu, w którym żaden rysunek nie jest wybrany do edycji.

Przechowywanie dokumentów w oddzielnych rysunkach rastrowych oraz logiczne łączenie ich w pojedynczy dokument TCD jest polecanym sposobem pracy i powinno być wykonywane zawsze kiedy jest to możliwe. Czasami jednak istnieje konieczność połączenia kilku rysunków w jeden rysunek rastrowy, np. przy tworzeniu rysunków rastrowych dla innych programów, które nie potrafią otwierać dokumentów złożonych.

Otwórz townmap.tcd i wybierz dwa rysunki składowe, w sposób opisany w poprzedniej sekcji: Wybieranie dokumentów składowych. Wywołaj z klawiatury polecenie RSklej oraz napisz nową nazwę dla połączonego pliku rastrowego w oknie dialogowym, które pojawi się na ekranie (np. maps1&4.tif). Po zakończeniu operacji łączenia otwórz nowo stworzony rysunek rastrowy. Otwarty rysunek powinien zawierać wybrane wcześniej dokumenty składowe połączone w jeden plik, jak to widać na rysunku poniżej.

Polecenie RSklej jest użyteczne przy łączeniu dużej liczby rysunków wybranych z setek rysunków składowych dokumentu złożonego TCD. Warto zauważyć, że każdy rysunek składowy zawiera informacje o swoim położeniu w układzie współrzędnych, dzięki czemu jeżeli rysunki źródłowe zostały skalibrowane, połączony rysunek rastrowy również będzie właściwie zorientowany i skalibrowany bez konieczności wykonywania dodatkowych operacji.

Pracując z programem CADRaster rysunki DWG mogą wchodzić w skład podkładowego dokumentu złożonego.

Wystartuj program CADRaster, wykonaj polecenie AutoCADa Otwórz i wybierz rysunek parcels.dwg z podkatalogu DOC. Rysunek DWG zawiera dwa wypełnione wielokąty oraz tekst informujący, że mapa podkładowa jest dokumentem złożonym townmap.tcd. Kliknij na przycisk Otwórz w okienku narzędzi programu CADRaster, ustaw Dokument złożony TCD jako typ pliku i otwórz dokument townmap.tcd z podkatalogu DOC.

Kliknij na przycisk Parametry dokumentu, aby obejrzeć listę dokumentów składowych (patrz poniższy rysunek). W tym momencie sesja składa się z rysunku parcels.dwg otwartego przez AutoCADa oraz townmap.tcd (townmap4.tif, ..., townmap1.tif) otwartego przez program CADRaster.

Aby utworzyć pojedynczy dokument zawierający referencje do wszystkich wspomnianych powyżej rysunków, wstawimy referencję do bieżącego rysunku DWG w dokumencie złożonym.

Zamknij dialog Parametry dokumentu, kliknij na przycisk Dodaj DWG do pliku TCD, a następnie ponownie na przycisk Parametry dokumentu, aby obejrzeć nową listę dokumentów składowych. Do poprzedniej listy dokumentów powinna być dodana referencja do rysunku DWG. Nazwa DWG powinna być opatrzona znakiem F, wskazującym, że jest to rysunek aktywny.

Kliknij na przycisk Zapisz jako w okienku narzędzi, aby zapamiętać zmodyfikowany dokument złożony pod nazwą estate.tcd.

Zamknij sesję CADRastra i wystartuj ją ponownie. Kliknij na przycisk Otwórz w okienku narzędzi programu CADRaster i otwórz właśnie stworzony dokument estate.tcd. Rysunek parcels.dwg jest automatycznie otwierany przez AutoCADa, podczas, gdy CADRaster wyświetla podkład składający się z pozostałych dokumentów składowych, tzn. townmap4.tif, ..., townmap1.tif.

CADRaster wyposażony jest w Lupę rastrową, wygodne narzędzie pozwalające uzyskiwać powiększenie fragmentu rysunku podkładowego w bliskim sąsiedztwie bieżącej pozycji kursora graficznego. Lupa rastrowa jest także ważnym narzędziem uzupełniającym funkcję snapu do rastra opisaną w następnym rozdziale, i z tego względu opcje obu funkcji znajdują się na tym samym dialogu. Lupa rastrowa może być wykorzystana zarówno w poleceniach CADRastra jak i AutoCADa.

Uruchom CADRastra i otwórz plik office.tif. Kliknij na przycisk Konfiguracja na wstążce CADRastra i wybierz zakładkę Lupa rastrowa. Włącz opcję Lupa rastrowa aktywna. Wyłącz opcję Snap do rastra aktywny i opcję Wyświetl po wciśnięciu klawisza, która pozwoli ci wywoływać Lupę rastrową za pomocą klawisza Shift. Parametry Rozmiar lupy (standardowo 200 pikseli) i Powiększenie (standardowo 3 razy), można modyfikować stosownie do własnych potrzeb. Jeżeli używasz klawiszy Shift + prawy klawisz myszy do wywoływania menu podręcznego AutoCADa, powinieneś zmienić klawisz wywołujący lupę rastrową na np. F12 lub Ctrl + Shift.

Użyj polecenia Linia AutoCADa i narysuj obrys ścian piętra na rysunku. Zadanie to zmusza do wielokrotnego wykorzystania polecenia Zoom/Okno AutoCADa i Pokaż cały dok. CADRastra. Jest to sposób dość niewygodny, szczególnie, gdy liczba rysowanych obiektów wektorowych jest znaczna.

Spróbuj powtórzyć to samo ćwiczenie z pomocą Lupy rastrowej. Kliknij na przycisk Powiększ dokument na wstążce CADRastra, aby zobaczyć cały rysunek. Uruchom polecenie Linia AutoCADa i umieść kursor w zamierzonym początku linii na rysunku podkładowym. Wciśnij klawisz Shift (lub inny klawisz wywołujący lupę rastrową) co spowoduje pojawienie się okna Lupy rastrowej z powiększeniem najbliższego sąsiedztwa pozycji kursora. W oknie Lupy znajdują się także nitki kursora AutoCADa wskazujące aktualną jego pozycję względem rastra oraz mały krzyżyk pozwalający wskazać nowy punkt na rastrze. Kliknij lewym klawiszem myszy na wybrany punkt. Polecenie Linia otrzymuje współrzędne wybranego punktu, okno Lupy rastrowej znika z ekranu i można definiować kolejny punkt linii. Jeśli chcemy zaniechać wyboru punktu w oknie, wystarczy przesunąć kursor poza obrys okna Lupy rastrowej co spowoduje jego natychmiastowe zamknięcie.

Lupa rastrowa może być zastosowana także do precyzyjnego wskazywania punktów w poleceniach CADRastra. Powiększ dolny fragment pliku office.tif za pomocą polecenia Zoom/Okno. Kliknij na przycisk Czyść w okienku narzędzi CADRastra. Spróbuj usunąć wnętrze kilku pokoi w pobliżu schodów. Dużo łatwiej i dokładniej można robić to wywołując lupę rastrową i klikając punkt na powiększonym fragmencie rastra podkładowego.

Jeżeli potrzebujesz lepszego nadzoru nad położeniem wskazywanych punktów w lupie rastrowej wybierz opcję Zamknięcie okna po potwierdzeniu na zakładce Lupa rastrowa okna dialogowego Konfiguracja. Opcja ta spowoduje wyświetlanie lupy rastrowej na ekranie do momentu zaakceptowania wskazanej pozycji prawym klawiszem myszy. Lupę rastrową można zamknąć klawiszem Esc bez uprzedniego wskazywania punktu.

Rysowanie czy wektoryzacja na tle skanowanych rysunków może być wykonane znacznie efektywniej za pomocą funkcji Snap do rastra. Snap do wybranych charakterystycznych punktów rysunku rastrowego może być włączony na stałe lub jednorazowo zarówno w poleceniach AutoCADa jak i CADRastra.

Uruchom CADRastra i otwórz plik office.tif. Kliknij na przycisk Konfiguracja w okienku narzędzi CADRastra i wybierz zakładkę Snap do rastra. Włącz opcje Snap do rastra aktywny i Lupa rastrowa aktywna. Włącz następujące Tryby snapu: Przecięcie linii i Narożnik linii. Upewnij się, że opcje Weryfikacja każdego snapu i Zamknięcie okna po potwierdzeniu są także włączone. Dopasuj Rozmiar celownika. Kliknij OK. Do kursora AutoCADa zostanie dodany celownik snapu rastrowego wskazując, że ciągły tryb snapowania jest włączony.

Kliknij na przycisk Zoom/Okno AutoCADa. Kliknij na przycisk Zawieś polecenie w okienku narzędziowym CADRastra (lub naciśnij Ctrl+S) by przekazać zarządzanie kursorem myszy AutoCADowi. Powiększ zestaw linii wymiarowych w prawym dolnym narożniku rysunku. Kliknij przycisk Zawieś polecenie (lub naciśnij Ctrl+S) ponownie, aby uaktywnić CADRastra i funkcję snapu. (CADRaster nie musi być zawieszany, gdy wykorzystywane są polecenia AutoCADa nie wymagające posługiwania się myszą np. Zoom/Wszystko).

Mając aktywną opcję snapu do rastra uruchom polecenie Odleg AutoCADa. Umieść kursor tak, aby w celowniku snapu znalazł się koniec pionowej linii wymiarowej oznaczonej 13.20 i naciśnij lewy klawisz myszy. Po automatycznym znalezieniu punktu na ekranie pojawia się okno Lupy rastrowej prezentujące za pomocą czerwonego krzyżyka rezultat operacji. Jeśli punkt jest postawiony w prawidłowym miejscu, zaakceptuj go klikając prawym klawiszem myszy. Właściwe współrzędne punktu zostaną przekazane do polecenia Odleg. Jeśli punkt nie jest we właściwym miejscu, wskaż właściwy punkt ręcznie i kliknij w niego lewym klawiszem myszy. Zaakceptuj wskazaną pozycję prawym klawiszem myszy.

Powtórz tę samą operację dla drugiego końca linii wymiarowej. AutoCAD wyświetli zmierzoną odległość 14348 (mm), inną niż podana na rysunku 13.20 (m). Spróbuj przeprowadzić podobne pomiary na przeskalowanym rysunkuoffice4.tif stworzonym w czasie jednego z poprzednich ćwiczeń.

Użyteczność różnych trybów snapowania zależy w dużej mierze od rodzaju rysunku oraz typów linii i obiektów rastrowych występujących w nim. Jakość snapu rastrowego zależy wprost od jakości rysunku rastrowego. W wypadku konieczności pracy z rysunkiem, dla którego operacja snapu daje niezadowalające efekty, zaleca się stałe weryfikowania snapu za pomocą Lupy rastrowej i ręczne korygowanie znalezionych punktów.

Linie, punkty, obszary itp. rysunków kolorowych, mogą składać się z wielu kolorów w różnych odcieniach. Aby mechanizm snapu do rastra mógł prawidłowo rozróżniać linie i krawędzie obszarów rastra, konieczny jest specjalny sposób filtrowania rysunku. CADRaster oferuje interaktywne polecenie Filtr Kolorów dla snapu pozwalające użytkownikowi zdefiniować i zweryfikować paletę kolorów właściwą do konkretnego zastosowania, która będzie obowiązywać dla wszystkich dalszych operacji snapu do rastra.

Uruchom CADRastra i otwórz plik grudz.tif. Jest to fragment mapy zawierający wiele typowych obiektów jak drogi, rzeki i kanały, obszary leśne, zabudowania itp. odpowiednich do ćwiczeń w wykorzystaniu snapu do kolorowego rastra. Kliknij na przycisk Kolory na wstążce CADRastra. "Pobierz" próbkę koloru z obszaru zawierającego przecięcie głównych dróg w kolorze czerwonym (jeśli rozmiar celownika jest nieodpowiedni, użyj polecenia Snap… na podręcznym menu i zmień rozmiar). Na ekranie pojawi się dialog Filtr kolorów, w którym znajdują się dwa okna, Próbka kolorów i Przefiltrowany rysunek, w których pokazywane są dane rastrowe z możliwością zmiany widoku.

Kliknij w okienku Próbka kolorów, na te piksele w różnych odcieniach czerwieni, które tworzą główną linię drogi. Wszystkie piksele w wybranych kolorach są zaznaczane w okienku za pomocą białych punktów i stanowią filtr. Okienko Przefiltrowany rysunek wyświetla odfiltrowany obraz fragmentu rastra. Kliknięcie po raz drugi w zaznaczony piksel powoduje usunięcie jego koloru z filtra. Liczba kolorów tworzących filtr wyświetlana jest na bieżąco w dialogu. Kliknięcie wewnątrz okienka Przefiltrowany rysunek przełącza je w tryb monochromatyczny lub kolorowy pozwalając na wygodniejszy sposób prezentacji rezultatów operacji filtrowania.

Po zdefiniowaniu odpowiedniego filtra kliknij na przycisk OK i po zamknięciu dialogu kliknij na przycisk Snap do rastra w okienku narzędzi i włącz dowolne tryby snapowania i opcje Lupy rastrowej. Zachęcamy do eksperymentów z różnymi trybami snapów, np. do środka i przecięcia linii drogi lub do krawędzi obszaru leśnego.

Ponieważ grudz.tif jest rysunkiem wielokolorowym, może się okazać, że do zdefiniowania skutecznego filtra będzie konieczne użycie nawet 12 kolorów dla drogi czy 20 kolorów dla obszaru leśnego, "pobranych" z różnych miejsc rysunku.

Jakość operacji snapu zależy od jakości filtra, który w istocie wyodrębnia z rysunku tylko te obiekty, które w danej chwili interesują użytkownika. Wybrane próbki kolorów mogą zostać zapisane w pliku i następnie wczytywane w miarę potrzeby przy użyciu przycisków Zapisz i Otwórz znajdujących się w oknie Filtr kolorów.

Obcinanie ramek jest najprostszą operacją edycyjną wykonywaną na rysunku rastrowym. Rysunki rastrowe posiadają zazwyczaj opisy lub inne elementy znajdujące się poza ramką właściwego rysunku, które są niepotrzebne w procesie dalszej obróbki rysunku i powinny zostać usunięte.

Otwórz plik office.dwg używając komendy AutoCADa Otwórz, a następnie użyj tej samej komendy ale tym razem CADRastrowej z poziomu Wstążki i otwórz office2.tif. Jeżeli nie widzisz całości rysunku wykonaj polecenie Powiększ dokument. Teraz powinieneś widzieć dokument hybrydowy jak na rysunku:

Załóżmy, że fragment rysunku rastrowego, który jest potrzebny do naszego projektu to fragment piętra pomiędzy liniami wymiarowymi. Możemy usunąć napis po prawej stronie i znacznie zmniejszyć wymiary rysunku.

Kliknij w przycisk Obetnij na pasku wstążce CADRastra i wybierz Obetnij prostokąt z podręcznego menu opcji (jeżeli podręczne menu opcji nie zostanie pokazane, oznacza to, że polecenie było już wykorzystywane i musisz wywołać podręczne menu opcji poprzez wywołanie przypisanego mu klawisza (standardowo: Ctrl + prawy klawisz myszy)).

Zdefiniuj prostokąt pokrywający tę część rysunku rastrowego, którą chcesz pozostawić w rysunku i zaakceptuj polecenie Obetnij prostokąt prawym klawiszem myszy. Wszystkie niepotrzebne elementy treści rysunku rastrowego zostaną usunięte, a sam rysunek zostanie zmniejszony do wymiarów wskazanego prostokąta, tak jak to widać na rysunku. Żeby odtworzyć postać rysunku sprzed wykonania funkcji obcinania ramek kliknij w przycisk Cofnij znajdujący się na wstążce CADRastra lub zamknij AutoCADa bez zapisywania zmian w rysunku.

W jednym z poprzednich ćwiczeń korzystaliśmy z rysunku podkładowego office.tif w celu zaprojektowania na jego tle nowych elementów przechowywanych w rysunku office.dwg. Rozdzielczość rysunku podkładowego oraz jego skala i orientacja były wcześniej ustawione. Nowy rysunek może mieć jednak skalę, rozmiary lub proporcje zniekształcone przez proces skanowania.

Uruchom CADRastra i za pomocą polecenia Otwórz AutoCADa wybierz rysunek office2.dwg. Rysunek ten zawiera wielokąt odpowiadający nominalnym rozmiarom budynku biura. Kliknij na przycisk Otwórz na wstążce CADRastra i wybierz rysunek office.tif z podkatalogu DOC. Różnica między żądanym rozmiarem rysunku, a jego zeskanowaną wersją jest łatwo dostrzegalna, co widać na rysunku.

Możesz skorzystać z polecenia Odleg AutoCADa w celu sprawdzenia wymiarów na rysunku. Zmierzone długości linii wymiarowych nie zgadzają się z nominalnymi wartościami, które można znaleźć na rysunku. Aby skanowany rysunek mógł służyć jako wiarygodny podkład dla jakiegokolwiek rodzaju projektowania musi być przeskalowany względem osi X lub/i Y tak, aby jego rozmiary były równe nominalnym.

Przed przystąpieniem do skalowania rysunku zaleca się jego wypoziomowanie. Można to robić przy pomocy dowolnych linii pionowych lub poziomych znajdujących się na rysunku. Jeśli chcesz korzystać z Lupy rastrowej kliknij w przycisk Konfiguracja i na zakładce Lupa rastrowa włącz opcje Lupa rastrowa aktywna oraz Wyświetl po wciśnięciu klawisza.

Upewnij się, że rysunek office.tif jest zaznaczony do edycji. Kliknij na przycisk Obróć na wstążce CADRastra i z menu kontekstowego wybierz opcje Wyrównaj. Aby wyrównać rysunek tak, aby lewa ściana budynku była pionowa, zdefiniuj dwa punkty na jej krawędzi. Umieść w tym celu kursor blisko lewego dolnego narożnika, wciśnij klawisz SHIFT, aby wywołać Lupę rastrową, kliknij punkt dokładnie na krawędzi ściany. Powtórz to samo dla drugiego punktu w lewym górnym narożniku. Z dialogu wybierz wyrównanie Pionowe i kliknij OK. Efekt operacji będzie nieznaczny, gdyż rysunek był skrzywiony tylko o bardzo mały kąt, jednak niektóre linie poziome stały się "bardziej proste". Zapisz wyrównany rysunek jako office4.tif.

Kolejnym krokiem będzie przesunięcie rysunku w układzie współrzędnych AutoCADa tak, aby jego lewy dolny narożnik pasował do lewego dolnego narożnika danych wektorowych. Kliknij na przycisk Zoom/Okno AutoCADa i wskaż nowe okno wokół lewego dolnego narożnika budynku, jak na rysunku poniżej.

Kliknij na przycisk Przesuń na wstążce CADRastra. Umieść kursor dokładnie na przecięciu linii w lewym dolnym narożniku rysunku i kliknij lewym przyciskiem myszy, aby zdefiniować punkt źródłowy. Następnie naciśnij Shift + prawy przycisk myszy i wybierz Endpoint. Przesuń kursor na lewy dolny narożnik wektorowego wielokąta odniesienia i kliknij lewym klawiszem myszy, aby zdefiniować punkt docelowy. Zaakceptuj operację Przesuń klikając na OK. W jej wyniku lewy dolny narożnik ścian budynku powinien przesunąć się na właściwą pozycję. Jeśli jesteś niezadowolony z rezultatu operacji, kliknij na przycisk Cofnij w okienku narzędzi CADRastra i powtórz całą operację.

Zeskanowany rysunek jest teraz wyrównany i przesunięty do właściwej pozycji w układzie współrzędnych AutoCADa, ale wciąż pozostaje za duży w stosunku do wektorów referencyjnych. Kliknij na przycisk Przeskaluj na wstążce CADRastra (Dopasuj/Przeskaluj). Jeśli konieczne otwórz Menu OTM i wybierz opcję Przeskaluj. Lewy dolny narożnik jest we właściwym miejscu, wykorzystamy go więc jako Punkt bazowy rastra - jego położenie we współrzędnych świata nie zmieni się w wyniku operacji. Wciśnij Shift + prawy klawisz myszy, wybierz Koniec jako tryb lokalizacji AutoCADa i wskaż ponownie lewy dolny róg wektorowego prostokąta na rysunku. Przesuń kursor na prawy górny narożnik rysunku (pod literę J), wywołaj Lupę rastrową i kliknij na przecięcie linii rastrowych definiując Punkt odniesienia. Punkt docelowy, którym jest prawy górny narożnik wektorowego prostokąta możesz wskazać w podobny sposób jak punkt bazowy snapując się do końca linii.

Kliknij OK, aby uruchomić operacje przeskalowania. Po jej zakończeniu rysunek rastrowy powinien dokładnie pasować do prostokąta wektorowego.

Kliknij na przycisk Zapisz w okienku narzędzi CADRastra.

Podobnie jak w poprzednim rozdziale otwórz pliki office.tif i office2.dwg. Chcemy uzyskać jak najlepsze dopasowanie czterech rogów rysunku rastrowego do prostokąta widocznego na rysunku wektorowego.

Kliknij w przycisk Powiększ dokument na wstążce CADRastra. Teraz widzisz cały rysunek rastrowy. Kliknij w przycisk Przeskaluj. Na Menu OTM wybierz koniecznie polecenie Dopasuj. Wskaż cztery rogi rysunku rastrowego zgodnie z poleceniami funkcji Dopasuj pokazywanymi w linii poleceń. Wybieraj rogi ramki rysunku jak to widać na rysunku poniżej.

Akceptuj wskazywane punkty prawym klawiszem myszy, następnie wciskaj Shift + prawy klawisz myszy i wybieraj z rozwiniętego menu podręcznego AutoCADa Koniec jako tryb lokalizacji i wskazuj odpowiadające rogi ramki wektorowej.

Po zdefiniowaniu Wektorów dopasowania dla wszystkich czterech rogów rysunku zaakceptuj polecenie prawym klawiszem myszy. Po wykonaniu obliczeń rysunek rastrowy zostanie dopasowany do wektorowego, co możesz zobaczyć na ekranie. Sprawdź teraz z jaką dokładnością została wykonana operacja dopasowania. Kliknij przycisk Konfiguracja znajdujący się na pasku narzędziowym programu CADRaster, wybierz zakładkę Snap do rastra i wskaż opcje Snap do rastra aktywny, Przecięcie linii i Narożnik linii. Powiększ widok do okna tak, aby linia wymiarowa po prawej stronie budynku była dobrze widoczna jak widać na rysunku poniżej. Napis przy linii wymiarowej mówi, że długość linii wynosi 13.28 (13.28m = 13280mm).

Napisz polecenie AutoCADa Odleg i wskaż oba końce linii wymiarowej w taki sposób, żeby końce strzałek znajdowały się wewnątrz wskaźnika snapu do rastra. Każdy ze snapów zaakceptuj prawym klawiszem myszy. AutoCAD napisze, że odległość wynosi 13278.

Funkcja dopasowywania rysunków rastrowych do wektorowych wykorzystuje standardowe narzędzia KALIBRATOR opracowane przez Tessel Systems. Pełne możliwości tych narzędzi zostaną wykorzystanie przy bardziej zaawansowanej funkcji edycji rysunku rastrowego - transformacji, która pozwala eliminować zniekształcenia nieregularne występujące na rysunku rastrowym.

Proces transformacji rysunku rastrowego powoduje dopasowanie go do układu współrzędnych i nadanie mu kartometryczności. Transformacja rysunków rastrowych jest często nazywana kalibracją. W tym dokumencie nazwy transformacja rysunku rastrowego i kalibracja są używane zamiennie.

Kliknij w przycisk Otwórz znajdujący się na pasku narzędzi CADRastra i wybierz building.tif. Otwórz mechanizmami AutoCADa rysunekbuilding.dwg zawierający niebieski wielokąt wyznaczający właściwe wymiary budynku. Rysunek rastrowy powinien być właściwie zorientowany oraz powinien mieć ustaloną skalę i jednostki. Wszystkie te parametry można ustalić po kliknięciu w przycisk Parametry dokumentu znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra.

Powinieneś teraz przetransformować rysunek rastrowy tak, aby wszystkie sześć rogów skanowanego rysunku budynku zostało dopasowane do odpowiadających mu wierzchołków wielokąta. Dopasowanie powinno być wykonane z kontrolą dokładności.

Dla ułatwienia procesu transformacji rysunku rastrowego przesuń rysunek rastrowy jak najbliżej wielokąta. Kliknij w przycisk Przesuń i wskaż lewy dolny róg rysunku rastrowego jako Punkt bazowy klikając w niego lewym klawiszem myszy. Przesuń kursor do lewego dolnego rogu wielokąta i kliknij w niego lewym klawiszem myszy w celu zdefiniowania Punktu docelowego. Przesunięcie rysunku rastrowego ma jedynie ułatwić wskazywanie wektorów transformujących, a dokładność wykonania przesunięcia nie ma wpływu na dokładność wykonania transformacji. Po przesunięciu rysunek rastrowy powinien pasować do odpowiadającego mu wielokąta, co widać na rysunku.

Możesz teraz wykonać powiększenia przy rogach budynku żeby zobaczyć, że każdy z nich nie pokrywa się z odpowiednikiem wektorowym, a różnice są różne dla każdego wierzchołka. Kliknij w przycisk Kalibracja żeby otworzyć okno dialogowe Parametry kalibracji. Wciśnij przycisk Wybierz obiekty bazowe i wskaż czerwony wielokąt akceptując wybór prawym klawiszem myszy. Kliknij w przycisk Dodaj wektory wg obiektów. Program automatycznie powiększy ekran wokół pierwszego wierzchołka wskazanego wielokąta, umożliwiając wprowadzenie wektora definiującego transformację. Wierzchołek wielokąta definiuje Punkt docelowy, natomiast odpowiadający im Punkt rastra powinieneś precyzyjnie wskazać na rysunku rastrowym.

Do precyzyjnego wskazywania wektorów transformujących możesz użyć snapów rastrowych. Stopień powiększenia wykonywanego przy wierzchołkach wielokąta może być ustalany według potrzeb poprzez zmianę opcji AutoZoom na podręcznym menu opcji wywoływanym standardowo przez klawisze Ctrl + prawy klawisz myszy. Możesz również zmienić stopień powiększenia używając przycisku Opcje znajdującego się w oknie dialogowym kalibracji.

Po wskazaniu Punktów rastrowych odpowiadających wszystkim wybranym obiektom docelowym okno dialogowe Parametrów kalibracji zawiera informacje dotyczące wektorów definiujących transformację. Wybierz transformację afiniczną i sprawdź Błąd średniokwadratowy określający błąd po wykonaniu transformacji.

Możesz wcisnąć przycisk Podgląd siatki oraz wskazać dowolny wektor kalibracyjny na liście, co pozwoli zobaczyć wskazane wektory oraz wyliczone, zgodnie z wybranym modelem kalibracyjnym, przesunięcia punktów na rastrze. Jeżeli chcesz możesz usunąć dowolny wektor kalibracyjny lub zmienić jego położenie wciskając przycisk Edycja wektorów i dwukrotnie klikając na wybrany wektor na liście.

Możesz wcisnąć przycisk Podgląd siatki oraz wskazać dowolny wektor kalibracyjny na liście, co pozwoli zobaczyć wskazane wektory oraz wyliczone, zgodnie z wybranym modelem kalibracyjnym, przesunięcia punktów na rastrze. Jeżeli chcesz możesz usunąć dowolny wektor kalibracyjny lub zmienić jego położenie wciskając przycisk Edycja wektorów i dwukrotnie klikając na wybrany wektor na liście.

Jeżeli akceptujesz wyliczone wyniki kalibracji kliknij w przycisk Wykonaj w celu wykonania transformacji rysunku rastrowego. Jeżeli chcesz możesz zapisać raport kalibracyjny z wykonanej transformacji rysunku rastrowego. Po wykonaniu kalibracji możesz jeszcze raz zobaczyć wyniki transformacji w postaci współrzędnych końców wektorów transformujących oraz wyliczonych wartości średniokwadratowego błędu i korekcji. Możesz również powiększyć ekran, żeby zobaczyć różnice pomiędzy wierzchołkami wielokąta stanowiącymi punkty docelowe, a wskazanymi elementami rastrowymi stanowiącymi punkty początkowe wektorów transformujących. Możesz zmienić kolory wykreślonych siatek i wektorów transformujących po kliknięciu w przycisk Opcje.

Zamknij okno Parametrów kalibracji klikając w przycisk Zamknij. Możesz zapisać definicje wektorów transformujących w pliku, jeżeli zamierzasz jeszcze raz je wykorzystać, np. do transformacji innej kopii tego samego rysunku.

Możesz anulować operację transformacji rysunku rastrowego klikając w przycisk Cofnij znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra. Jeżeli chcesz powtórzyć przykład transformacji bez ponownego instalowania plików demonstracyjnych zamknij CADRastra bez zapisywania pliku rastrowego, lub zapisz go pod inną nazwą.

Ta sama technika kalibracji rysunków rastrowych opisana w poprzednim rozdziale dotyczy również skanowanych map. Podstawową różnicą jest to, że do wykonania transformacji map rastrowych wykorzystuje się najczęściej regularne siatki, których węzły wyznaczają punkty docelowe wektorów transformujących.

Otwórz hberg.tif i wykonaj Zoom/Okno, tak aby opis współrzędnych w lewym dolnym rogu rysunku był czytelny.

Kliknij w przycisk Przesuń i jako Punkt bazowy rastra wskaż lewy dolny róg mapy, a dla punktu docelowego wprowadź współrzędne 3476100, 5476200. Zaakceptuj polecenie przesunięcia prawym klawiszem myszy. Podobnie jak poprzednio przesunięcie jest wykonywane tylko dla wygody dalszego prowadzenia transformacji rysunku rastrowego i jego dokładność nie wpływa na dokładność samego procesu transformacji.

Żeby zobaczyć cały rysunek kliknij w przycisk Powiększ dokument, a następnie w przycisk Kalibracja, żeby przystąpić do transformacji rysunku. Na ekranie pojawi się okno dialogowe Parametry kalibracji.

Wciśnij przycisk Definiuj siatkę bazową i wpisz parametry siatki kalibracyjnej opisujące odpowiednik siatki współrzędnych znajdującej się na mapie jako krzyże kresek:

Wciśnij przycisk Utwórz i sprawdź, czy stworzona siatka wygląda podobnie do pokazanej na rysunku poniżej. Węzły siatki powinny znajdować się w sąsiedztwie krzyży kresek widzianych na rysunku rastrowym.

Wciśnij przycisk Dodaj wektory wg siatki, co spowoduje przystąpienie do wprowadzania wektorów kalibracyjnych. Program automatycznie wykona powiększenie obszaru znajdującego się przy pierwszym węźle stworzonej siatki. Docelowe położenie punktu transformowanego rastra jest zdefiniowane przez węzeł siatki, przy, którym zostało wykonane powiększenie.

Krzyże kresek znajdujące się na mapie wskazują położenie punktów na rastrze, których teoretyczne współrzędne są znane i te punkty będą stanowiły punkty źródłowe transformacji. Do wskazywania krzyży kresek użyjemy snapu do rastra. Na zakładce Lupa rastrowa zaznacz opcje Lupa rastrowa aktywna, Wyświetl po nieudanym snapie i Zamknięcie okna po potwierdzeniu.

Dla każdego węzła siatki kalibracyjnej wskaż odpowiadający mu punkt rastrowy wskazując kursorem krzyż kresek i akceptując prawym klawiszem myszy. Możesz wykorzystać podręczne menu opcji (wywoływane standardowo przez Ctrl + prawy klawisz myszy) w celu zmiany stopnia powiększenia rysunku przy wskazywaniu punktów na rastrze.

Przy każdym wskazaniu pojawi się lupa rastrowa pozwalająca zweryfikować (i ewentualnie poprawić) znaleziony punkt przecięcia się linii krzyża kresek. Nie powinieneś poprawiać błędów wyboru mniejszych od pół piksela, ponieważ nie ma to wpływu na wynik obliczeń.

W lupie rastrowej wskaż nowe położenie punktu rastrowego jeżeli jest to konieczne i zaakceptuj prawym klawiszem myszy. Jeżeli przez pomyłkę zaakceptujesz zły punkt możesz użyć podręcznego menu (wywoływanego standardowo przez Ctrl + prawy klawisz myszy) i wybrać opcję Poprzedni, co spowoduje powrót do poprzedniego punktu i umożliwi modyfikację jego położenia.

Po zdefiniowaniu punktów na rastrze odpowiadających wszystkim 56 punktom siatki kalibracyjnej w oknie dialogowym Parametry kalibracji zostaną wyświetlone informacje dotyczące wskazanych wektorów kalibracyjnych. Wybierz Model kalibracyjny dwusześcienny z listy modeli kalibracyjnych i sprawdź wartość Błędu średniokwadratowego określający dokładność wykonania transformacji.

Przy wybraniu modelu kalibracyjnego wyższego niż dwuliniowy należy zobaczyć Podgląd siatki przed zaakceptowaniem. W szczególnych przypadkach dla wskazanych punktów (np. przy błędnym wskazaniu punktów na rysunku rastrowym) obliczony błąd średni wykonania transformacji jest mały, natomiast rysunek rastrowy zostaje znacznie zdeformowany. Wciśnij przycisk Zoom raster a następnie Podgląd siatki. Wyliczona siatka powinna nieznacznie odbiegać od siatki teoretycznej jak to widać na rysunku poniżej. W celu zmiany kolorów poszczególnych siatek wciśnij przycisk Opcje.

Jeżeli wyliczona siatka widoczna na ekranie wygląda poprawnie kliknij w przycisk Wykonaj powodujący wykonanie transformacji rysunku rastrowego. Po wykonaniu transformacji możesz zapisać w pliku raport wykonania tego procesu. W oknie Parametry kalibracji możesz zobaczyć błędy obliczone dla każdego wskazanego wektora kalibracyjnego. Możesz wykonać zoom żeby dokładnie zobaczyć położenie punktu rastrowego i jego odpowiednika w zdefiniowanej siatce, a następnie wcisnąć przycisk Cofnij, żeby zobaczyć ten fragment rysunku rastrowego przed wykonaniem transformacji. Przycisk Przywróć powoduje powrót do rysunku po transformacji. Po sprawdzeniu poprawności wykonania transformacji należy zamknąć okno Parametry kalibracji klikając w przycisk Zamknij.

Powiększ rysunek tak, aby był dobrze widoczny lewy dolny róg rysunku rastrowego (powinieneś zawiesić działanie snapu do rastra klikając w przycisk Zawieś polecenie przy wskazywaniu okna dla zoomu). Każdy z punktów wskazanych podczas definiowania wektorów kalibracyjnych ma teraz współrzędne nominalne wyznaczone z dokładnością 0.2 m, co oznacza, że dla skali 1:1000 błąd wykonania transformacji wynosi 0.2 mm dla całej mapy.

Otwórz rysunek isolines.tif, kliknij w przycisk Konfiguracja znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra i wyłącz opcję Snap do rastra aktywny znajdującą się na zakładce Snap. Na zakładce Moduł śledzący włącz opcję Używaj szerokości linii rastrowych. Zamknij okno dialogowe Konfiguracja CADRastra klikając w przycisk OK.

Kliknij w przycisk Śledzenie linii znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra oraz na podręcznym menu opcji (wywoływanym standardowo poprzez klawisze Ctrl + prawy klawisz myszy) wybierz opcje Polilinia, Łagodne łuki, Pokaż punkty i Optymalne połączenie. Wskaż początek izolinii znajdującej się na rysunku rastrowym i zaczekaj, aż program zatrzyma się na końcu, skrzyżowaniu lub przy przerwie na tej linii. Wskaż następny segment żeby kontynuować kreślenie linii łamanej lub kliknij prawym klawiszem myszy żeby zakończyć proces wektoryzacji.

Operacje edycyjne Wytnij, Kopiuj, Wklej pozwalają przesuwać fragmenty rysunku i umieszczać je w innych miejscach tego rysunku lub w innych rysunkach. CADRaster pozwala operować prostokątnymi lub wielokątnymi fragmentami rysunków rastrowych i traktować je jak bloki w AutoCADzie.

Otwórz rysunek office.tif. Kliknij w przycisk Kopiuj znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra. Na podręcznym menu opcji (Ctrl + prawy klawisz myszy) wybierz opcje Prostokąt i Schowek. Wskaż rogi prostokąta do skopiowania oraz punkt wstawienia jak to widać na rysunku poniżej. Zaakceptuj polecenie kopiowania prawym klawiszem myszy.

Kliknij w przycisk Wklej znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra. W oknie dialogowym Wklej z… wciśnij przycisk Schowek. Wskaż punkt wstawienia, np. po prawej stronie rysunku, wprowadź wartość 2 dla współczynników skali X i Y. Zaakceptuj klawiszem Enter obrót 0 (brak rotacji). Zaakceptuj polecenie Wklej prawym klawiszem myszy.

CADRaster wstawi przeskalowany fragment rysunku, który wcześniej został skopiowany do schowka.

Spróbuj wprowadzić inne opcje dla operacji wycinania, kopiowania i wklejania, np. użyj wielokąta do zaznaczenia obszaru.

Otwórz rysunki office.dwg i office2.tif. Kliknij w przycisk Wstaw znajdujący się na pasku narzędzi CADRastra. Wskaż prostokąt obejmujący nowe elementy budynku wykreślone wektorowo jak to widać na rysunku poniżej. Zaakceptuj polecenie prawym klawiszem myszy.

CADRaster rasteryzuje wskazane elementy wektorowe używając parametrów zgodnych z parametrami rysunku rastrowego. Powiększ do okna żeby zobaczyć wklejone elementy znajdujące się pod napisem Freight elevator jak to widać na rysunku poniżej.

Narzędzia do rasteryzacji zawarte w CADRastrze mogą zostać użyte do stworzenia rysunku rastrowego z całego rysunku wektorowego. Możesz wybrać format wynikowego rysunku rastrowego (monochromatyczny, odcienie szarości lub kolorowy). Ten proces jest często używany do stworzenia rysunków DWG w formacie rastrowych, który może być łatwiejszy w obsłudze i udostępnianiu aplikacjom, które nie potrzebują czytać wektorów.

Jeżeli masz otwarty jakikolwiek rysunek rastrowy kliknij w przycisk Zamknij znajdujący się na pasku narzędziowym CADRastra. Otwórz dowolny rysunek przykładowy dostarczany z AutoCADem, np. db_sample.dwg znajdujący się w katalogu SAMPLE. Po wgraniu pliku kliknij w przycisk Utwórz raster na wstążce lub Utwórz na pasku narzędziowym.

W oknie dialogowym Utwórz nowy rysunek wprowadź następujące parametry:

Zakładka Okno

Zakładka Rozdzielczość

Zakładka Kolor

Kliknij w przycisk OK oraz wprowadź nazwę dla pliku rastrowego db_sample.tif. Wybierz Rodzaj kompresji CCITT Group 4 i kliknij ponownie OK.

Po wykonaniu rasteryzacji otwórz rysunek db_sample.tif, który powinien doskonale pasować do rysunku DWG. Kliknij w przycisk Parametry dokumentu i wybierz zakładkę Parametry. Wybierz jasny kolor dla wyświetlania rysunku, np. 41. Pozwoli to wyraźnie zobaczyć rysunek wektorowy na tle rastrowego podkładu. Sprawdź jakość wykonania rasteryzacji powiększając fragmenty rysunku, jak to widać na rysunku poniżej.

Sprawdź wielkość rysunku db_sample.tif i porównaj ją z wielkością rysunku db_sample.dwg. Dzięki kompresji rysunek rastrowy zajmuje dużo mniej miejsca niż odpowiadający mu rysunek wektorowy.

Skanowane rysunki bardzo często wymagają dalszej obróbki w celu usunięcia niepotrzebnych fragmentów lub plamek wynikających ze słabej jakości materiału (papier, kalka) lub zanieczyszczeń. Czyszczenie marginesów, usuwanie większych obszarów wykonuje się za pomocą operacji Obetnij lub Czyść. Usuwanie drobnych plamek i zanieczyszczeń w rysunku rastrowymi wygodniej realizować funkcją filtrowania rysunku.

Uruchom CADRastra i otwórz dokument townmap.tcd. Kliknij na przycisk Wybierz dokument wciśnij i przytrzymaj klawisz SHIFT po czym kliknij wewnątrz rysunków składowych townmap1.tif (lewy górny) i townmap2.tif (prawy górny). Kliknij prawym klawiszem myszy, aby zatwierdzić wybór dokumentów. W obu zaznaczonych rysunkach, w górnej części, pozostało wiele zanieczyszczeń powstałych w procesie skanowania. Widoczne są one w postaci grup plamek (patrz poniżej).

Kliknij na przycisk Filtruj plamki w okienku narzędzi CADRastra. Podaj Maksymalny rozmiar plamki (piksel) równy 33 i kliknij OK. Wszystkie pojedyncze plamki o rozmiarze mniejszym niż 33 piksele zostaną usunięte z obu zaznaczonych rysunkach. Możesz porównać wynik operacji z poprzednim stanem rysunków przez wielokrotne klikanie w przyciski Cofnij i Odtwórz w okienku narzędzi CADRastra.

Funkcją filtrowania należy posługiwać się ostrożnie, aby nie usunąć drobnych detali rysunku takich jak małe teksty (znaki diakrytyczne) lub wzory kreskowania. Plamki za duże do usunięcia automatycznego muszą być usunięte ręcznie za pomocą poleceń Obetnij lub Czyść.

Zakończ sesję CADRastra bez zapisywania zmian w dokumencie townmap.tcd.

CADRaster wyposażony jest także w funkcję Gęstość Rastra służącą do zmiany fizycznej rozdzielczości (gęstości) danych rastrowych. Otwórz ponownie plik townmap.tcd, który będzie uzyty do demonstracji tej funkcji.

Funkcja zmiany gęstości danych rastrowych może być zrealizowana tylko dla jednego rysunku rastrowego (poddokumentu) w danej chwili. Kliknij na przycisk Wybierz dokument na wstążce CADRastra i kliknij wewnątrz rysunku townmap2.tif (prawy górny). Kliknij prawym klawiszem myszy, aby zaakceptować selekcję. Za pomocą polecenia Zoom/Okno powiększ centralny fragment dokumentu, tak aby wszystkie cztery rysunki składowe były widoczne w oknie AutoCADa. Wszystkie rysunki zeskanowano z tą samą rozdzielczością i precyzyjnie dopasowano do siebie.

Kliknij na przycisk Filtruj plamki lub dziury gęstość w okienku narzędzi CADRastra i wybierz z Menu OTM funkcję Gęstość rastra. Wpisz w pola edycyjne, aktualnie pokazujące wartość rozdzielczości wybranego dokumentu składowego: Rozdzielczość X i Rozdzielczość Y wpisz bardzo małą wartość, np. 75. Zaakceptuj operację zmiany gęstości.

Mimo przetworzenia rysunku townmap2.tif do nowej rozdzielczości 75 dpi, wciąż pasuje on do pozostałych rysunków, chociaż jego jakość jest znacznie gorsza.

Kliknij kilka razy na przyciski Cofnij i Odtwórz w okienku CADRastra, aby zobaczyć jaki wpływ na jakość rysunku ma jego rozdzielczość. Pogorszenie jakości rysunku powoduje, że polecenie Gęstość rastra powinno być używane tylko w szczególnych sytuacjach, które tego rzeczywiście wymagają. CADRaster bez kłopotu łączy ze sobą rysunki o różnych rozdzielczościach, ale inne aplikacje mogą wymagać jednakowej rozdzielczości dla wszystkich rysunków. Czasami korzystne jest zmniejszenie rozdzielczości rastrowego rysunku podkładowego, gdy zależy nam na dobrej czytelności rysunku wektorowego. Należy przy tym pamiętać, że operacja zmiany gęstości jest nieodwracalna. Dlatego jeśli planujemy wielokrotne wykorzystanie rysunku do różnych celów, musimy zadbać o zachowanie jego oryginału w pełnej rozdzielczości.

Zakończ sesję CADRastra bez zachowania zmian rozdzielczości przeprowadzonych w rysunku townmap.tcd.